Ten niewielki rodzaj liczy sobie 5 czy 6 gatunków, ale tuje są powszechnie uprawiane w ogrodach w bardzo licznych odmianach ozdobnych. Igły są łuskowate, spłaszczone i ściśle przylegają do pędów. Niektóre odmiany mają złociste lub zielonożółte łuski. Gałązka żywotnika rozgnieciona palcami przyjemnie, silnie pachnie. Szyszki są niewielkie, wydłużone. Dziko rosnące żywotniki to duże drzewa, ale jest wiele odmian niewielkich, o różnych pokrojach. To bardzo dekoracyjne drzewo zarówno, gdy rośnie w grupie, jak wówczas, gdy rośnie samotnie. Może być cięte i formowane, nadaje się więc również na żywopłoty.
Gałązki żywotnika są gęsto rozgałęzione, ale wszystkie pędy umieszczone są w jednej płaszczyźnie. Pokrywają je szczelnie zielone i nieco błyszczące łuskowate igły.
Do małych ogródków na działki nadają się tylko odmiany karłowe, których gatunek ten ma wyjątkowo dużo. Do odmian tych należą:
- Globosa i Compacta, które osiągają wysokość i średnicę najwyżej 1,5 m. Pierwsza tworzy prawie regularne kule, druga- stożki. Gałązki mają drobne i gęsto osadzone.
- Hoseri to polska odmiana, bardzo niska (50 cm) i bardzo wolno rosnąca, o regularnym, kulistym pokroju. Nadaje się do miniaturowych ogródków i na działki, a nawet do ogródków skalnych.
- Hoveyi jest odmianą znacznie wyższą (do 2 m), o pokroju jajowatym. Gałęzie ma gęsto rozmieszczone, wachlarzowate, jasnozielone.
- Umbraculifera różni się od poprzedniej tym, że rozrasta się silniej na boki, jest niższa i ma ciemniejsze zabarwienie.
Wszystkie odmiany kuliste wyglądają najładniej na rogach starannie strzyżonych trawników oraz w pobliżu geometrycznych rabat z kwiató1) sezonowych.
- Columna przypomina pokrojem wąski, tępo zakończony słup. Wyrasta do 3 m i nadaje się do tworzenia ścian lub szpalerów.
- Rosenthalii jest podobna do poprzedniej odmiany, ale pokrój ma jeszcze smuklejszy i wolniej rośnie. Gałązki są żywo zielone i jakby polakierowane.
Żywotniki te zadowolą się glebą piaszczystą lub piaszczysto-gliniastą, nawet dość suchą. Znoszą nawet kilkutygodniowe susze. Są zupełnie wytrzymałe na mróz i można je uprawiać w całej Polsce. Najlepiej rosną w miejscach nasłonecznionych, ale w półcienistych niewiele gorzej. Jak wszystkie krzewy iglaste powinny być sadzone z bryłą ziemi. Odmiany te nie wymagają cięcia, gdyż mają z natury piękny, regularny pokrój i nie rozrastają się silnie. Żywotniki nie sprawiają żadnego kłopotu.
(zdjęcie: tim_lind2003)
Autorką artykułu jest Anna Wołoszyn